Cua đồng là món ăn dân dã, giàu dinh dưỡng và quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nếu không chế biến đúng cách hoặc ăn không đúng liều lượng, cua đồng có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Vậy những tác hại của cua đồng là gì và cần lưu ý gì khi thưởng thức món ăn này? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cua đồng, một món ăn dân dã giàu dinh dưỡng, được yêu thích trong ẩm thực Việt Nam nhờ hương vị thơm ngon và giá trị bổ dưỡng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng nếu ăn không đúng cách, cua đồng có thể gây ra những tác hại không mong muốn cho sức khỏe, từ rối loạn tiêu hóa đến nguy cơ nhiễm ký sinh trùng. Vậy tác hại của cua đồng là gì và cần lưu ý những gì khi sử dụng?

Thành phần dinh dưỡng của cua đồng

Cua đồng là một trong những loại thực phẩm dân dã, quen thuộc với người Việt Nam, đặc biệt ở các vùng nông thôn. Không chỉ dễ tìm và giá thành phải chăng, cua đồng còn được đánh giá rất cao về giá trị dinh dưỡng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cụ thể thành phần dinh dưỡng có trong cua đồng và những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại.

1. Cua đồng – nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng
Cua đồng là loài giáp xác sống ở ao, ruộng nước ngọt, có kích thước nhỏ nhưng lại chứa hàm lượng dinh dưỡng rất cao. Theo các nghiên cứu dinh dưỡng, trong 100g cua đồng, các chất dinh dưỡng chủ yếu bao gồm:

Năng lượng: 89 kcal

Chất đạm (protein): 12.3 g

Chất béo (lipid): 2.6 g

Canxi: 4.120 mg

Phốt pho: 430 mg

Sắt: 4.7 mg

Vitamin B1: 0.04 mg

Vitamin B2: 0.10 mg

Vitamin PP (niacin): 1.9 mg

Nước: 76.2 g

Chất xơ: 0 g

Như vậy, cua đồng không chỉ giàu chất đạm mà còn là một nguồn cung cấp khoáng chất và vitamin quý giá.

2. Cua đồng giàu canxi – tốt cho xương và răng
Một trong những điểm nổi bật nhất của cua đồng là hàm lượng canxi cực kỳ cao. Hơn 4.000 mg canxi trong 100g thịt cua là một con số vượt trội, cao hơn rất nhiều so với các thực phẩm như sữa bò hay các loại cá. Nhờ vậy, cua đồng đặc biệt tốt cho:

Trẻ em đang phát triển xương

Phụ nữ mang thai và sau sinh

Người cao tuổi, phòng chống loãng xương

Ngoài ra, canxi trong cua đồng còn giúp cải thiện chức năng thần kinh và cơ bắp.

3. Cung cấp protein chất lượng cao
Cua đồng chứa hàm lượng đạm cao (12.3g/100g), lại dễ tiêu hóa, giúp bổ sung năng lượng và hỗ trợ xây dựng cơ bắp. Đây là nguồn protein lý tưởng cho cả trẻ nhỏ, người lớn và người mới ốm dậy.

4. Nguồn cung khoáng chất thiết yếu
Không chỉ giàu canxi, cua đồng còn chứa phốt pho, sắt và một số loại vitamin nhóm B. Những chất này đóng vai trò quan trọng trong việc:

Hỗ trợ quá trình tạo máu

Cải thiện chức năng não bộ

Thúc đẩy trao đổi chất trong cơ thể

Vì thế, cua đồng rất tốt cho người thiếu máu, mệt mỏi hoặc làm việc trí óc nhiều.

5. Thực phẩm ít béo, phù hợp cho người ăn kiêng
Mặc dù giàu dinh dưỡng, nhưng cua đồng lại rất ít chất béo (chỉ 2.6g/100g), phù hợp với những người đang ăn kiêng, giảm cân hoặc người có bệnh liên quan đến tim mạch.

6. Cần lưu ý gì khi ăn cua đồng?
Tuy bổ dưỡng, nhưng khi ăn cua đồng cần lưu ý:

Nên chế biến kỹ, tránh ăn cua sống hoặc chưa chín kỹ vì dễ nhiễm ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá phổi.

Người bị bệnh gout, viêm khớp nên hạn chế ăn nhiều vì cua chứa nhiều đạm purin.

Không ăn cua đã chết vì có thể sinh độc tố gây ngộ độc.

Đối tượng nào không nên ăn cua đồng?

1. Người bị bệnh gout hoặc viêm khớp
Lý do: Cua đồng chứa nhiều purin – một chất khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành axit uric. Lượng axit uric tăng cao có thể làm bệnh gout và viêm khớp trầm trọng hơn.

Khuyến nghị: Người mắc gout hoặc viêm khớp, đặc biệt trong giai đoạn cấp tính, nên hạn chế hoặc kiêng hoàn toàn các món từ cua đồng.

2. Người đang bị cảm lạnh, tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa
Lý do: Cua đồng có tính hàn (lạnh), dễ gây lạnh bụng, đau bụng hoặc tiêu chảy – nhất là khi cơ thể đang suy yếu, sức đề kháng kém.

Khuyến nghị: Không nên ăn cua đồng khi đang bị cảm, sốt, lạnh bụng hoặc tiêu chảy. Chỉ nên ăn khi cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh.

3. Phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu
Lý do: Theo kinh nghiệm dân gian, cua đồng có tính hàn và có thể kích thích co bóp tử cung nếu ăn nhiều, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ – thời điểm thai nhi còn yếu.

Khuyến nghị: Phụ nữ mang thai trong giai đoạn đầu nên tránh ăn cua đồng. Sau 3 tháng, nếu cơ thể khỏe mạnh, có thể ăn với lượng vừa phải và cần nấu chín kỹ.

4. Người có tiền sử dị ứng hải sản hoặc dễ bị dị ứng
Lý do: Dù là cua đồng sống nước ngọt, nhưng vẫn có khả năng gây dị ứng ở một số người mẫn cảm với các loại giáp xác. Các biểu hiện có thể bao gồm: nổi mề đay, ngứa, khó thở, buồn nôn.

Khuyến nghị: Nếu đã từng dị ứng với cua, tôm, hoặc các loại hải sản, cần thận trọng khi ăn cua đồng, hoặc nên tránh hoàn toàn.

5. Người vừa phẫu thuật hoặc đang có vết thương hở
Lý do: Cua đồng có tính hàn, nếu ăn trong thời gian cơ thể đang hồi phục có thể làm chậm quá trình lành vết thương, dễ gây lạnh bụng hoặc đau nhức.

Khuyến nghị: Nên kiêng ăn cua đồng trong thời gian phục hồi sau phẫu thuật, chờ đến khi cơ thể ổn định hẳn.

Tác hại của cua đồng

Mặc dù cua đồng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng nếu không biết cách chế biến, bảo quản hay ăn uống đúng cách, nó cũng có thể gây ra một số tác hại cho sức khỏe. Dưới đây là những tác hại tiềm ẩn của cua đồng mà bạn cần lưu ý:

1. Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng và vi khuẩn
Lý do: Cua đồng sống ở môi trường nước ao hồ, ruộng… dễ nhiễm ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá phổi. Nếu ăn cua đồng sống hoặc chưa nấu chín kỹ (như giã sống làm gỏi, ăn lẩu tái…), nguy cơ nhiễm sán, nhiễm khuẩn là rất cao.

Tác hại: Có thể gây ho kéo dài, đau tức ngực, viêm phổi, ho ra máu (nếu nhiễm sán lá phổi) hoặc đau bụng, tiêu chảy, sốt nếu nhiễm vi khuẩn.

2. Gây đau bụng, tiêu chảy nếu ăn khi cơ thể yếu
Lý do: Cua đồng có tính hàn (lạnh), nếu ăn lúc đang bị cảm, tiêu chảy, hoặc bụng yếu sẽ dễ khiến bệnh nặng thêm.

Tác hại: Gây đau bụng, lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa, đặc biệt ở trẻ em, người già hoặc người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

3. Nguy cơ ngộ độc nếu ăn cua chết
Lý do: Cua chết, đặc biệt khi để lâu, sẽ sản sinh ra các hợp chất độc như histamin, gây ngộ độc thực phẩm.

Tác hại: Gây buồn nôn, tiêu chảy, đau bụng, chóng mặt, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu ăn phải cua chết bị ôi thiu.

4. Không tốt cho người bị bệnh gout
Lý do: Trong cua đồng chứa nhiều purin, khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành acid uric – nguyên nhân chính gây ra bệnh gout.

Tác hại: Làm tình trạng viêm khớp, sưng đau khớp trở nên nặng hơn ở người có tiền sử bệnh gout.

5. Gây dị ứng ở người mẫn cảm
Lý do: Một số người có cơ địa dị ứng với hải sản hoặc các loài giáp xác như cua, tôm… có thể bị dị ứng khi ăn cua đồng.

Tác hại: Có thể gây nổi mề đay, ngứa, buồn nôn, chóng mặt, hoặc sốc phản vệ nếu phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

6. Ảnh hưởng đến vết thương và người mới phẫu thuật
Lý do: Do tính hàn, cua đồng có thể khiến vết thương lâu lành, hoặc gây lạnh người, đau nhức với những ai đang hồi phục sau mổ.

Tác hại: Làm chậm quá trình phục hồi, gây khó chịu cho người bệnh.

Cua đồng tuy rất bổ dưỡng, nhưng cần biết cách ăn đúng, chế biến sạch sẽ và tránh dùng cho những đối tượng nhạy cảm. Tuyệt đối không ăn cua sống hoặc cua đã chết, và luôn nấu chín kỹ trước khi dùng.